پیش از اینکه درباره نقش و اهمیت نقشه برداری در معماری و مرمت با شما صحبت کنیم، باید درباره سه شاخه نقشه برداری، معماری و مرمت شما را آشنا کنیم. در ذهن بیشتر مهندسان معماری و مرمت شاخه‌ای از هنر است. اما زمانی‌که با آن‌ها آشنا شوید، متوجه خواهید شد که این دو شاخه نیز زیرشاخه‌ای از علم مهندسی هم هستند.

تعریف نقشه برداری، معماری و مرمت

نقشه برداری، به معنای تولید نقشه با استفاده از ابزارهای دقیق است و شاخه‌های متنوی را دارد. در این مقاله بیشتر درباره فتوگرامتری صحبت می‌کنیم. فتوگرامتی در واقع روشی برای اندازه‌گیری و تولید نقشه از روی تصاویر است. این تصاویر ممکن است که از روی زمین یا آسمان دریافت شده باشد. روش‌های مختلفی برای دریافت تصاویر وجود دارد که در ادامه با آن‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.

معماری فرآیند برنامه ریزی، طراحی و ساخت ساختمان است. این تعریفی است که برای معماری ذکر شده و برای یادگیری آن باید از هنر طراحی و علم مهندسی شناخت درستی داشته باشید.

مرمت معمولا در کنار معماری آورده می‌شود. زیرا برای آشنایی با مرمت در حوزه‌های بناها و محوطه‌های تاریخی باید معماری را شناخت. کلماتی همچون باز زنده سازی، حفاظت، عملیات نگهداری و تعمیرات در کنار مرمت این علم را تعریف می‌کنند. هر پروسه‌ای که برای نگهداری، حفاظت، باززنده سازی و تعمیر ابنیه تاریخی و غیره انجام شود، مرمت را تعریف می‌کند.

زمانی‌که صحبت از مرمت ابنیه تاریخی می‌شود، در ابتدا باید با معماری آن‌ها آشنا شده تا تصمیم درست در رابطه با حفاظت و احیای آن در نظر گرفت. بنابراین در حوزه‌های ابنیه  ساختمان، معماری تکمیل کننده مرمت است.

درباره نقش و اهمیت نقشه برداری در معماری و مرمت

نقش و اهمیت نقشه برداری در معماری و مرمت چیست؟

پیش از شروع بررسی نقش و اهمیت نقشه برداری در معماری و مرمت، باید در رابطه با موضوع مورد مطالعه شناخت صحیح و دقیقی داشته باشیم. این امر در تعریف مرمت و معماری تاکید می‌شود. به جملات زیر دقت کنید:

مرمت شاخه‌ای از هنر معماری است که بر روی شناخت و مطالعه بناها و بافت‌های تاریخی و آثار باستانی اهمیت داده و بر اساس آن به بازسازی فضاهای تاریخی از لحاظ کالبدی، ساختاری و عملکردی می‌پردازد.

در این هنر ترکیبی از دانش، تکنولوژی، مهندسی و هنر معماری وجود دارد و اشکال و سطوح گوناگونی از پژوهش و تحقیق در رابطه با هنر و معماری تاریخی را شامل می‌شود که آن را در مقیاس‌های گوناگونی تعریف و معنا می‌کنند.

روش‌های بسیاری برای شناخت و مطالعه بناهای تاریخی وجود دارد. یکی از آن‌ها شناخت جزییات ابعاد و اندازه‌ها، دوره‌های تاریخی، روش‌های ساخت، نوع مواد و غیره است. در این مراحل برای کسب اطلاعات، از روش‌ها و ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنند که مستند نگاری نام دارد. مستند نگاری فرایندی مستمر است که نظارت، نگهداری و درک لازم برای حفاظت را فراهم می‌کند.

با توجه به تعریف مستند سازی (مستند نگاری) می‌توان متوجه شد، تهیه نقشه‌های دقیق با ابزارهای دقیق اندازه‌گیری از اطلاعاتی است که به تیم مدیریت کمک می‌کند. از این رو بهترین راه این است که از روش‌های نقشه برداری استفاده شود. نقشه برداری با استفاده از ابزارهای دقیق و پیشرفته، به متخصصان معماری و مرمت بهترین کمک را می‌کند. زیرا بعد از تمام شدن کار، اطلاعاتی بدست می‌آید که هرگز نمی‌توان بعد از بررسی دقیق ظاهری موضوع مورد مطالعه آن‌ها را بدست آورد.

در این راستا نقشه برداران از ابزارهای مختلفی کمک می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها شامل مترهای لیزری، دستگاه‌های تراز یاب و دستگاه‌های توتال استیشن است. با این ابزارها می‌توان در تمامی مراحل کار اطلاعات دقیق بدست آورد که به پیشرفت پروژه کمک می‌کند.

بررسی نقش و اهمیت نقشه برداری در معماری و مرمت

فتوگرامتری چیست؟

یکی از شاخه‌های نقشه برداری فتوگرامتری است. در این شاخه با استفاده از تصاویر گرفته شده از موضوع و انجام فرآیند نرم افزاری بر روی آن‌ها اطلاعات دقیقی بدست خواهید آورد.

در این روش تمامی عکس‌ها با استفاده از الگوریتم‌های از پیش تعریف شده، بررسی شده و از نظر رنگ پیکس به پیکس بررسی می‌شوند. بعد از اتمام این مرحله، آن‌ها عمق یابی و با استفاده از روابط مشخص مدل تولید می‌شوند. سپس این موارد را از فضای عکس به فضتی مدل انتقال می‌دهند. برای عکس برداری، فعالیت‌های مشخصی انجام شده و بعد از عسکبرداری نوبت به پردازش و تولید محصول وجود دارند.

در زمان عکس برداری پوشش عکس‌های گرفته شده باید رعایت شود. بدین معنی که هر عکسی باید بیش از 80 درصد عکس بعدی را شامل شوند. اگر این پوشش زیاد باشد، عکس‌ها زیاد شده و در نتیجه پردازش به کندی انجام خواهد شد. از طرف دیگر اگر پوشش کم باشد، مدل صحیحی تشکیل نخواهد شد.

مراحل عملیات فتوگرامتری در مستند نگاری بنای تاریخی

اولین گامی که باید برداشت شامل برنامه ریزی برای زمان عکسبرداری، ابزار مورد نیاز در طول روند عکسبرداری، نوع دوربین عکسبرداری و نوع روش عکسبرداری است.

سپس باید در محل عکسبرداری حضور یافت و المان‌های اندازه‌گیری را نصب کنند. با استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری باید المان‌ها را اندازه گیری کرد. میزان دقت می‌تواند متر نواری یا توتال استیشن باشد. باید از موضوع مورد مطالعه عکسبرداری شود و سپس برای حذف گپ‌ها و کمبودها باید تصویر بررسی شود.

در آخر باید برای رسیدن به اطلاعات موردنیاز، عملیات نرم افزاری انجام می‎شود.

نقش فتوگرامتری در معماری و مرمت

اولین و مهم‌ترین نقش و کاربردی که فتوگرامتری در معماری و مرمت دارد، تولید نقشه‌های دقیق پلان نما و مقاطع با جزییات بسیار بالا و امکان ادغام اطلاعات با دیگر اطلاعات است.

با استفاده از فتوگرامتری می‌توان نقشه‌های تصویری را تولید کرد. با فتوگرامتری می‌توان از فضای تصویر برداری شده ویدیوهایی بسیار نزدیک ساخت. کاربرد دیگری که فتوگرامتری در معماری و مرمت دارد، مدل کردن برخی از جزییات ساخت در بنا و بازسازی آن‌ها با دقت بالا است. کاربرد دیگر این است که با استفاده از فتوگرامتری می‌توان وضعیت سازه‌ای بنا با دقت‌های بسیار بالا است. کاربردهای دیگری که فتوگرامتری برد کوتاه در معماری و مرمت دارد، شامل موارد زیر است:

  • برای اینکه طراحی دقیقی انجام شود، باید اندازه‌‌گیری‌ها به دقت انجام شود. با استفاده از فتوگرامتری معماران می‌توانند مدل‌های سه بعدی را مشاهده کرده و نسبت به منطقه درک بهتری پیدا کنند.
  • با استفاده از نقشه‌های تصویری می‌توانید در منطقه نسبت به جزییات دید وسیع‌تری پیدا کنید.
  • با استفاده از نقشه یا تصویری بصری می‌توانید برای جهت ساختمان، اندازه و زوایا، طرح کلی از سایت و موقعیت قرار گیری ساختمان تصمیم‌های مهم اخذ کرد.

برای انجام خدمات نقشه برداری زمینی، نقشه برداری با پهپاد و غیره با مپ انجینیر گروپ (گروه مبدا اندیش پارس) تماس بگیرید.