یکی از موارد مهم برای محاسبه کردن نقشه صحیح از سطوح مختلف زمین، انواع مختصات نقشه برداری است. نقشه‌برداران طبق انواع مختصات، می‌توانند در محیط‌های جغرافیایی مختلف، نقشه‌های مختلفی را رسم کنند. برای اینکه بتوان مختصات یک نقطه را بدست آورد، ابتدا باید سیستم مختصات که شامل یک مرکز و سه محور است را محاسبه کرد. نقاط مختلف بر روی زمین دارای مختصات مختلفی هستند و برای پیدا کردن آن مختصات باید ابزارهای مخصوص را به کار گرفت. در ادامه می‌خواهیم انواع مختصات در نقشه‌برداری را تعریف کنیم.

 

مختصات نقشه برداری: بررسی مختصات فضایی و مسطحاتی

مختصات فضایی به عنوان مختصات جهانی در نقشه‌برداری شناخته شده است. برای تعیین موقعیت اجسام که در فضای سه‌بعدی و دو‌بعدی، بر روی سطح زمین قرار گرفته‌اند، از این مختصات استفاده می‌شود. یکی از انواع مختصات فضایی، مختصات ژئوسنتریک است. برای نمایش اجسام که بر روی سطح صاف در زمین قرار دارند، می‌توان از مختصات مسطحاتی استفاده کرد.

یکی از مختصات مسطحاتی، مختصات دو بعدی و کارتزین است.  یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین سیستم مختصات، سیستم مختصات جغرافیایی دو بعدی است که شامل خطوط طول و عرض جغرافیایی می‌باشد. چنانچه خطوط با عرض برابر باشند، به آن مدار می‌گویند و از بالای سطح دایره‌های هم مرکز خواهند شد. از طرف دیگر خطوط برابر با طول جغرافیایی، نصف النهار نام دارند و شکلی بیضی دارند. چانچه دو سری خط بر روی یک تصویر به نمایش در آیند، حالت گرید پیدا خواهند کرد.

مختصات در نقشه برداری

مختصات نقشه برداری: سیستم مختصات جغرافیایی دو بعدی چیست؟

این مختصات شامل طول و عرض جغرافیایی است. عرض در استوا صفر و طول زاویه بین دو بین‌النهار است. برای اینکه بتوانیم با استفاده از سیستم جغرافیایی دو بعدی،  یک نقشه جغرافیایی را بدست آوریم، ابتدا باید طول و عرض هر نقطه را بدست آورده و سپس به یکدیگر متصل کنیم. با اینکار می‌توانیم یک نقشه دو بعدی از سطح زمین بدست آوریم.

مختصات در نقشه برداری

سیستم مختصات جغرافیایی سه بعدی چیست؟

در سیستم مختصات جغرافیایی سه بعدی علاوه بر طول و عرض پارامتر جدیدی به اسم ارتفاع نیز وجود دارد. ارتفاع فاصله عمودی از نقطه موردنظر تا سطح زمین است. ارتفاع باید در امتداد قائم اندازه‌گیری شود و برای بدست آوردن این مختصات باید از آن استفاده شود.

مختصات در نقشه برداری

مختصات ژئوسنتریک چیست؟

مختصات ژئوسنتریک، مختصات دیگری است که برای تعیین موقعیت نقاط روی سطم زمین بکار می‌رود. نام دیگر این مختصات دکارتی است و با استفاده از مرکز روی جرم زمین محاسبه می‌شود. همان‌طور که می‌دانید، موقعیت محور دورانی زمین با گذشت زمین تغییر می‌کند. برای  اینکه این مشکل برطرف شود، باید یک موقعیت میانگین درنظر گرفته شود.

مختصات در نقشه برداری

مختصات کارتزین دو بعدی چیست؟

اگر با استفاده از مختصات کارتزین، یک نقشه بدست آورید، تنها از دو بعد طول و عرض تشکیل خواهد شد. بنابراین با استفاده از این مختصات می‌توانید یک تصویر سه بعدی را به نقشه دو بعدی تبدیل کرده و مختصات آن را بدست آورید. این سیستم شامل خطوطی می‌شود که بر یکدیگر عمود قرار گرفته‌اند.

مختصات در نقشه برداری

سیستم مختصات قطبی چیست؟

سیستم مختصات قطبی، یکی دیگر از مختصاتی است که در نقشه‌برداری بکار می‌رود. برای اینکه بتوانید موقعیت نقطه را در این سیستم تعیین کنید، باید از انواع مختصات استفاده کنید. سه جهت در این سیستم وجود دارد که شامل شمال واقعی، شمال شبکه و شمال مغناطیسی است.

سه جهت دیگر شامل زاویه حامل حقیقی، حمل شبکه‌ای و حامل مغناطیسی هستند. این سیستم در نقشه‌ برداری زمینی استفاده می‌شود. مختصات قطبی برای برخی از ابزارهای نقشه‌برداری مهم است. به دلیل دقت بالای سیستم، در میان نقشه‌برداران محبوب است.

اگر مختصات نقشه برداری با دقت بالا باشد، یک نقشه دقیق بدست خواهید آورد. هرکسی نمی‌تواند به راحتی کار نقشه‌برداری را انجام دهد. زیرا کار سختی است. اگر به کار نقشه برداری نیاز دارید، با گروه مپ انجینیر گروپ تماس بگیرید.