امروزه، فتوگرامتری، با اصطلاحات متعددی در بین متخصصان این حوزه شناخته می‌شود. ارتوفتو یا عکس ارتوموزاییک به تصویر برداری هوایی و نقشه برداری با پهپاد (هوایی) گفته می‌شود. در دهه اخیر، به دلیل اینکه این فناوری کاربرد فراوانی دارد، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله درباره آن صحبت کنیم.
تعریف ارتوفتو
ارتوفتو که با نام‌های «ارتوموزاییک»، «orthophotograph» و «orthophoto» شناخته می‌شود، به عکس هوایی می‌گویند که به‌صورت هندسی تصحیح شده باشد. به‌صورتی‌که در این نوع تصویر مقیاس یکنواخت است. برخلاف عکس هوایی اصلاح نشده، از ارتوفتو میتوان برای اندازه‌گیری فواصل واقعی استفاده کرد. چرا که از تصویربرداری نمایش دقیق از سطح زمین، ارتوفتو بدست می‌آید و برای برطرف کردن توپوگرافی (شیب دوربین و اعوجاج لنز) استفاده می‌شود.
چرا باید از تکنولوژی ارتوفتو استفاده کرد؟
ارتوفتو یا (ارتوموزاییک) برای اندازه‌گیری فاصله واقعی ویژگی‌ها در عکس کاربرد دارد. همان‌طور که در بالا نیز اشاره کردیم، از این تکنولوژی میتوان برای حذف اعوجاجهای لنز، زاویه دوربین و تفاوت در ارتفاع نیز استفاده کرد. این امر با فرآیند اندازه‌گیری نقاط کنترل زمین برای فیکس کردن عکس به زمین، انجام می‌شود. ارتوفتو دارای مزایای بسیاری است که عبارتند از:
- نمایش جزییات بالا
- پوش به موقع همراه با مزایای یک نقشه از جمله مقیاس یکنواخت
- هندسه واقعی
ارتودیجیتال چیست؟
ارتوفتو دیجیتال یک اشاره‌گر طول و عرض جغرافیایی زمین مانند مختصات UTM یا State Plane است. هر پیکسل عکس به‌طور دقیق قرار می‌گیرد. برای تولید تصاویر ارتوفتو از طرق عکسبرداری هوایی خام و عکسبرداری دیجیتال با وضوح بالا مانند ارتودیجیتال و موزاییک ارتوفتو از فتومپینگ (photpomapping) استفاده می‌شود.
حترکیب ارتوفتو با پروژه نقشه برداری توپوگرافی ابزار دقیق مرجع است و درک کاربران را از هر منطقه افزایش می‌دهد که این تصاویر با موزاییک‌های ارتوفتو ترکیب می‌شود و مناطق وسیعی از جمله حوضه آبریز، حوضه رودخانه، آزادراه و غیره را پوشش می‌دهد.
فتومپینگ محصولات اسکن شده که دارای طول و عرض جغرافیایی موارد زیر را ارائه می‌دهد:
- عکاسی ارتودیجیتال
- موزاییک‌هی ارتوفتو
- اسکن دیجیتال
- تصاویر ارجاع یافته جغرافیایی
- خدمات دیجتیال و چاپ کپی
- عکاسی بایگانی
- تصویربرداری ماهواره‌ای
- همه قالب‌ها و برنامه‌های نرم افزاری
ارتو تصویر چیست؟
در زمینه تکنولوژی فتوگرامتری، در سال‌های اخیر، پروسه ساخت نقشه‌ها با استفاده از عکس به‌وجود آمده است. یکی از مهم‌ترین دستاوردها، اصلاح روش‌های تولید ارتوفتوگرافی دیجیتال است. ارتوفتوگرافی دیجیتال، عکس‌های هوایی مقیاس دار هستند. از این عکس‌ها به‌عنوان یک نقشه پایه در GIS و به‌عنوان ابزاری برای تجحدید نظر در نمودارهای خط دیجیتال و نقشه‌های توپوگرافی استفاده می‌شود. اصطلاح ortho-rectification به معنای ایجاد ارتوفتوهای دیجیتال است. برای تولید ارتوفتوهای دیجیتال به عکس‌های هوایی و مدل زمین دیجیتال نیاز است.
نحوه تولید ارتوفتو دیجیتال
عکسبرداری هوایی از سطح زمین اولین قدم برای تولید ارتوفتو دیجیتال است. برای عکسبرداری هوایی، پهپاد باید از منطقه خاصی پرواز کند. این امر به‌گونه‌ای باید انجام شود که با عکس‌های همپوشانی، پوشانده شود. این عکس‌ها با دوربین‌هایی که لنز 6 اینچی با فاصله کانونی در ارتفاع 15000 فوت گرفته می‌شود. در مرحله بعد، با استفاده از اسکنر، تصویر دقیق اسکن شده تا فایل تصویری شطرنجی ایجاد شود.
مرحله بعد، مدل رقومی زمین است. این مدل یک منبع موجود است که از عکسبرداری هوایی ساخته می‌شود. با استفاده از دوربین استریوسکوپی، عکس‌های هوایی گرفته می‌شود. با استفاده از این دوربین دو عکس از یک منطقه همزمان با زاویه‌های متفاوت گرفته می‌شود. جفت استریو به معنای منطقه همپوشانی دو عکس حاصل است. با استفاده از کامپیوتری به‌نام استریوپلاتر میتوان هر دو استریو را به‌صورت یک تصویر واحد ا ظاهر عمق‌دار مشاهده کرد.
در آخر باید نقاط کنترل زمین را ایجاد کرد. این امر طبق نظرسنجی‌های زمینی یا مثلث‌بندی هوایی ایجاد شود که در استریو پاتر همراه با جفت استریو قابل مشاهده است. در این تنظیمات، در تصویر مختصات هر نقطه در جفت استریو را تعیین می‌شود. این نقاط به همراه نقاط کنترل، نقاط داده DTM را تشکیل می‌دهند. دقت ارتوفتو نهایی به تراکم نقطه DTM وابسته دارد. گروه مبدا اندیش پارس (مپ انجینیر گروپ) آماده خدمت‌رسانی به عزیزانی است که به نقشه برداری با پهپاد و نقشه برداری زمینی نیاز دارند.
درج دیدگاه